لاپاراسکوپی شیوه مدرنی از جراحی است که برای انجام عمل های جراحی در ناحیه شکم و لگن انجام می شود.

در طی این عمل، جراح ابزارهای باریک و ظریفی را از طریق برش های بسیار کوچکی وارد شکم و بخش هایی از لگن می کند.

یکی از ابزارهای وارد شده به شکم، لاپاراسکوپ یا دوربین لاپاراسکوپی است که تصویر را زنده از شکم و لگن به مانیتور ارسال می کند و تیم جراحی از طریق این نمایشگر کلیه اقدامات و روند جراحی را کنترل می کنند.

فرق عمل لاپاراتومی با جراحی لاپاراسکوپی چیست؟

در بسیاری از موارد، لاپاراسکوپی می تواند به جای جراحی لاپاراتومی صورت پذیرد.

لاپاراتومی نوعی روش جراحی است که در آن برش های وسیعی روی شکمم ایجاد می شود و حفره شکم باز می شود.

این عمل خطراتی به همراه دارد و بنابراین در اغلب اوقات از روش های جایگزینی مثل جراحی لاپاراسکوپی برای بیماران استفاده می شود.

در مقابل، لاپاراسکوپی برش بسیار کمتری دارد، عوارض آن بسیار جزئی و نادر هستند، استرس ندارد، مشکلات و هزینه های کمتری دارد و نیاز به بستری شدن طولانی نیز و در کل دوره نقاهت با این روش بسیار کوتاه مدت است.

چرا جراحی لاپاراسکوپی انجام میشود؟

اغلب از جراحی لاپاراسکوپی برای تشخیص و شناسایی و درمان منشا درد شکم یا لگن استفاده می شود.

در بسیاری از موارد مشکلات شکم را با روشهای تصویربرداری مثل سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی میتوان تشخیص داد.

لاپاروسکوپی زمانی انجام می شود که این روشها اطلاعات کافی برای تشخیص دقیق در اختیار پزشک قرار نمی دهند.

از لاپاراسکوپی برای نمونه برداری از بافت نیز استفاده میشود.

همچنین پزشک ممکن است برای معاینه و بررسی اندام های زیر لاپاراسکوپی انجام دهد:

• آپاندیس
• کیسه صفرا
• کبد
• لوزالمعده
• روده کوچک و روده بزرگ
• طحال
• معده
• لگن یا اندام های تولید مثل

با مشاهده این بخشهای داخل بدن با لاپارسوکوپ، پزشک ممکن است موارد زیر را تشخیص بدهد:

• تومور یا توده ای در داخل بدن

• وجود مایعات در حفره شکم

• بیماری کبد

• کارایی یا عدم کارایی برخی درمانها

• درجه پیشرفت سرطان

فواید و مزیت های عمل لاپاراسکوپی چیست؟

پیش از این که این سیستم اختراع شود، برای جراحی شکم باید برشی به طول 15 تا 30 سانتیمتر در شکم ایجاد میشد تا فضای کافی برای دیدن ناحیه تحت درمان و انجام کار بر روی آن فراهم می شد.

در عمل لاپاراسکوپی چند برش کوچک ایجاد می شود که معمولا هر کدام کمتر از 1.5 سانتیمتر هستند.

از هر سوراخ یک لوله داخل بدن می شود که حاوی دوربین، ابزارهای جراحی و لامپ هستند.

سپس عمل جراحی شروع می شود.

کار با روش جراحی لاپاراسکوپی چندین مزیت در مقایسه با عمل جراحی معمولی دارد:

• کوچکتر بودن جای زخم عمل

• زودتر مرخص شدن بیمار از بیمارستان و بهبودی سریعتر

• احساس درد و ناراحتی کمتر در دوران نقاهت

• سریعتر بودن بازگشت به فعالیتهای روزمره فردی و شغلی

• برش و جای زخم کمتر در داخل بدن

مثلا برای جراحی سرطان روده با روش معمولی باید یک هفته یا حتی بیشتر، در بیمارستان بمانید و بهبودی کلی 4 تا 8 هفته طول میکشد اما اگر جراحی لاپاراسکوپی داشته باشید تنها دو سه شب در بیمارستان می مانید و ظرف دو تا سه هفته بهبود پیدا میکنید. همچنین هزینه های بیمارستان به علت کوتاهتر بودن مدت بستری، کمتر میشود.

عوارض لاپاراسکوپی چیست؟

شایعترین عارضه مربوط به لاپاراسکوپی، خونریزی، عفونت و صدمه دیدن اندام های داخل شکم است.

با این حال بروز این عوارض نادر است.

پس از عمل باید مراقب هر گونه علائم عفونت باشید.

در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:

1. تب یا لرز

2. درد شکم که به مرور بدتر میشود

3. قرمزی، تورم، خونریزی یا ترشح از محل برش

4. تداوم حالت تهوع یا استفراغ

5. سرفه های پیاپی

6. کوتاه شدن نفس ها

7. عدم توانایی ادرار کردن

8. سبکی سر

آمادگی‌های لازم قبل از انجام لاپاراسکوپی

قبل از انجام لاپارسکوپی حتما باید به موارد زیر دقت کنید:

• پزشک خود را در مورد هر نوع دارویی که مصرف می‌کنید، مطلع کنید.

همچنین در صورت بارداری و یا حتی شک به بارداری، پزشکتان را در جریان بگذارید زیرا که پزشک ممکن است دوز داروهای ضد ‌انعقادی مانند رقیق کننده‌های خون، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مکمل‌های گیاهی یا رژیمی و ویتامین K را که می‌تواند بر نتیجه‌ی لاپاراسکوپی تأثیر بگذارد، تغییر دهد.

• لازم است حداقل هشت ساعت قبل از انجام لاپاراسکوپی از خوردن و آشامیدن خودداری کنید؛

• قبل از انجام لاپاراسکوپی پزشک ممکن است آزمایش خون، ادرار، الکتروکاردیوگرام یا اشعه‌ی X از قفسه سینه، سونوگرافی یا سی تی اسکن را درخواست کند که حتما آن را انجام دهید؛

• لاپاراسکوپی اغلب با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شودکه می‌تواند شما را به مدت چند ساعت خواب آلود کند.

لاپاراسکوپی چگونه انجام می شود؟

لاپاراسکوپی معمولاً به عنوان یک جراحی سرپایی انجام می‌شود به همین دلیل در همان روز بیمار می تواند مرخص شود.

برای این نوع جراحی در بیشتر موارد، بیهوشی عمومی تجویز می شود ولی در برخی موارد به جای آن از بی‌حسی موضعی استفاده می کنند.

طی لاپاراسکوپی، جراح برشی را زیر شکم ایجاد می‌کند و سپس یک لوله‌ی کوچک را وارد آن می‌کند.

این لوله برای باد کردن شکم با گاز دی اکسید کربن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز به پزشک اجازه می‌دهد تا با وضوح بیشتری از اندام ‌های شکمی دیدن نماید.

جراح پس از تورم شکم، لاپاراسکوپ را از طریق برش وارد شکم می‌کند.

دوربين متصل به لاپاروسكوپ، تصاوير را بر روي يك صفحه نمايش مي‌دهد و باعث مي‌شود اندام ها درهمان زمان مشاهده شوند.

جراح ممکن است برای انجام بیوپسی یا برداشتن قسمتی یا کل یک ارگان از ابزار جراحی استفاده کند، بنابراین برش کوچک دیگری داده می شود تا ابزار وارد شکم شود.

در حین انجام بیوپسی، نمونه‌ی کوچکی از بافت گرفته می‌شود تا ارزیابی روی آن صورت گیرد.

پس از انجام عمل، ابزارها برداشته می‌شوند.

سپس برش‌های روی شکم با بخیه یا نوار جراحی بسته می‌شوند.

به طور معمول بعد از عمل دردی در شانه احساس می شود.

این درد معمولاً نتیجه گاز دی اکسید کربن است که برای باد کردن شکم مورد استفاده قرار گرفته بود.

این گاز می تواند دیافراگم را تحریک کند که باعث تحریک اعصاب و درنتیجه درد در شانه شود.

همچنین ممکن است باعث نفخ گردد.

ولی این درد و ناراحتی باید ظرف دو روز از بین برود.

معمولاً می توانید طی یک هفته کلیه فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید.

شما باید حدودا دو هفته پس از لاپاراسکوپی توسط پزشک تان ویزیت شوید.

برای بهبودی سریع تر به منظور کاهش خطر لخته شدن خون، فعالیت های سبک را در اولین زمان ممکن شروع کنید و همچنین ساعات استراحت تان را بیشتر کنید.