عرق کردن چیست؟
عرق کردن یک فرآیند ضروری بدن است که برای کمک به کنترل دمای بدن شما طراحی شده است.
تعریق با ترشح مایعی مبتنی بر نمک از غدد عرق به تنظیم دمای بدن شما کمک می‌کند.
این فرآیند به عرق کردن نیز معروف است.
شایع‌ترین نواحی تعریق در بدن عبارتند از:
• کف پا
• صورت
• زیر بغل
• کف دست‌ها
مقدار طبیعی تعریق برای بدن کاملا ضروری است.
با این حال، تعریق بیش از حد یا عدم تعریق کافی می‌تواند منجر به مشکلاتی در عملکرد بدن شما شود.
اگر به اندازه کافی عرق نکنید، ممکن است خطرناک باشد زیرا عدم وجود عرق خطر گرم شدن بیش از حد دمای بدن را افزایش می‌دهد.
از سوی دیگر، تعریق بیش از حد ثابت کرده است که بیشتر از اینکه بر بدن شما اثر فیزیکی داشته باشد، از نظر روانی آسیب می‌زند.
انواع غدد عرق و تفاوت نقش آنها
در بدن در مجموع بین دو تا چهار میلیون غده عرق وجود دارد.
بیشتر این غدد از نوع اکرین (eccrine) هستند که در تعداد بالا در کف پا، کف دست، پیشانی، گونه ها و زیر بغل وجود دارند.
غدد اکرین یک مایع آبکی، شفاف و بدون بو را ترشح می‌کنند.
زمانی که این مایع تبخیر می‌شود دمای بدن کاهش می یابد.
علت این امر آن است که تبخیر (تبدیل مایع به گاز) فرآیندی انرژی گیر و به عبارتی گرماگیر است.
در نتیجه عرق تولید شده گرمای مورد نیاز خود (یا بخشی از آن را ) از گرمای بدن تأمین کرده و به این ترتیب دمای بدن کاهش می یابد.
به طور کلی، غدد تعریقی که در تعریق بیش از حد درگیر هستند از نوع اکرین هستند.
نوع دیگر غد تعریق آپوکرین (apocrine) نام دارند.
غدد آپوکرین در برخی نواحی محدود مانند زیر بغل وجود دارند.
این غدد، یک مایع به نسبت غلیظ تولید می کنند.
زمانی که این مایع در مجاورت برخی باکتری های سطح پوست قرار می گیرد، یک رایحه به‌خصوص که به نام بوی بدن شناخته می‌شود به وجود می آید.
بنابراین این غدد بیشتر مسئول بوی عرق در بدن هستند.
چه چیزی باعث تعریق می‌شود؟
عرق کردن یک فرآیند طبیعی است و به طور منظم در زندگی روزمره شما اتفاق می‌افتد.
با این حال، دلایل خاصی وجود دارد که می‌تواند منجر به افزایش تعریق شود.
برخی از علل تعریق عبارتند از:
درجه حرارت بالا
دمای بالای بدن یا دمای بیرون شایع‌ترین علت تعریق است.
خوراکی‌ها
عرق کردن ممکن است پاسخی به غذاهایی باشد که می‌خورید.
به این نوع تعریق، تعریق چشایی می‌گویند.
استرس
برخی بیماری‌ها و داروها
داروهای خاصی وجود دارند که باعث تعریق می‌شوند.
برخی از بیماری‌ها نیز باعث افزایش تعریق می‌شوند.
چرا عرق کردن برای بدن شما مهم است؟
در حالی که عرق کردن یک فرآیند طبیعی بدن است، در واقع چه کاری برای بدن انجام می‌دهد؟
بسیاری از افراد نسبت به تعریق بیش از حد محتاط هستند و تمام اقدامات ممکن را انجام می‌دهند تا مطمئن شوند که عرق آنها بوی بدی نمی‌دهد.
با این حال، واقعیت این است که عرق کردن فواید بسیاری برای سلامتی و همچنین زیبایی برای بدن شما دارد.
عرق کردن زیاد (Hyperhidrosis) چیست؟
گفتیم که عرق کردن یک اتفاق طبیعی و نوعی واکنش دفاعی بدن در برابر عوامل مختلف است.
عرق کردن زیاد به هنگام ورزش یا با بالا رفتن دمای هوا، امری طبیعی است که تقریبا بیشتر مردم دنیا آن را تجربه می‌کنند. اما گاهی میزان این تعریق از حالت
طبیعی خارج شده و زیاده از حد می‌شود.
تعریق زیاد را هایپرهیدروزیس می‌گویند.
گاهی میزان تعریق در فرد آن‌قدر زیاد است که او را از زندگی نرمال و عادی دور کرده و باعث کلافگی او می‌شود.
در این حالت می‌توان این عرق کردن زیاد را نوعی بیماری دانست که البته اصلا خطرناک نیست.
این بیماری به دو صورت اولیه و ثانویه بروز می‌کند که هر کدام علائم و درمان‌های خود را دارند.
علائم عرق کردن زیاد چیست؟
افراد در شرایط مختلف و به دلایل گوناگون عرق می‌کنند.
بسیاری از افراد تجربه تعریق شبانه در خواب را نیز دارند.
اما همه این موارد نمی‌تواند نشانه بیماری هایپرهیدروزیس باشد.
زمانی به تعریق زیاد به چشم بیماری نگاه می‌کنیم که این تعریق به مدت بیشتر از ۶ ماه، بدون هیچ دلیلی مدام ادامه داشته باشد و این تعریق در هر دو طرف بدن، اتفاق بیفتد.
نکته دیگر اینکه این تعریق در فعالیت‌ها و روابط فرد اختلال ایجاد کند و سابقه خانوادگی تعریق زیاد نیز وجود داشته باشد.
راهکارهای پزشکی برای درمان تعریق زیاد
در بعضی مواقع، مشکل با استفاده از ضد تعریق حل نمی‌شود و باید به سراغ مرحله دوم، یعنی استفاده از درمان‌های مختلف زیر نظر دکتر تعریق زیاد رفت.
در این مرحله، فعلا پنج روش درمانی در کشور ما وجود دارد:
یونتوفورزیس (Iontophoresis): در این روش، دست‌ها یا پاها و گاهی هر دو را در یک لگن آب قرار داده و با جریان الکتریکی بسیار کمی، به آن شوک وارد می‌کنند.
با چند بار تکرار این کار، عموما مشکل تعریق زیاد حل خواهد شد.
پزشکان معتقدند با این روش، عرق به سطح پوست راه پیدا نمیکند.
بسیاری این روش را درمان قطعی عرق کف دست می‌دانند.
اما باید برای رسیدن به یک نتیجه کامل، آن را چندین بار تکرار کرد.
این روش برای زنان باردار، افرادی که قطعات فلزی در بدن خود دارند یا کسانی که مشکل قلبی دارند توصیه نمی‌شود.
بوتاکس: تزریق سم بوتولینوم را بوتاکس می‌گویند که استفاده آن را در موارد زیبایی و رفع چین و چروک پوست دیده‌ایم. با تزریق بوتاکس، غدد عرق غیر فعال
می‌شوند و در نتیجه، تعرقی صورت نمی‌گیرد.
این روش که کمی دردناک است، روشی موقت است و تا چند ماه فرد، از تعریق زیاد راحت خواهد شد.
درمان تعریق زیاد با تزریق بوتاکس را باید زیر نظر دکتر تزریق بوتاکس انجام دهید.
استفاده از دارو: اگر هر کدام از روش‌های زیر نتیجه نداشت یا به دلایل جسمی امکان‌پذیر نبود، پزشک برای درمان تعریق زیاد، متوسل به داروهای آنتی کولینرژیک می‌شود.
با کمک این داروها، فعالیت غدد عرق، کم می‌شود.
مشکل این داروها عوارض بسیار زیاد آن‌هاست.
خشکی دهن، مشکل در دفع ادرار، تپش قلب و خشکی چشم از جمله مواردی است که هنگام استفاده از این داروها رخ می‌دهد.
جراحی: این روش آخرین راه حل برای درمان تعریق زیاد است که پزشکان آن را زیاد توصیه نمی‌کنند.
در این روش، تمامی عصب‌های ناحیه‌ای که زیاد عرق می‌کند، کاملا برداشته می‌شود.
عارضه این جراحی، باقی ماندن جای عمل روی بدن بیمار است.
از طرف دیگر بدن نیاز به تعریق خود را گاهی از ناحیه دیگری جبران می‌کند.
یعنی عملا راه حل مناسبی به نظر نمیرسد.
