هالیتوز چیست؟
هالیتوز، یک اصطلاح پزشکی برای بوی بد دهان است.
این مشکل ممکن است برای مدت طولانی فرد را درگیر کند.
در مواقعی حتی ممکن است نشانه یک مشکل جدی‌تر باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد.
هالیتوز، بیشتر توسط باکتری‌های تولید کننده گوگرد ایجاد میشود که به طور معمول روی سطح زبان و در گلو زندگی میکنند.
گاهی‌اوقات، این باکتری‌ها با سرعت بسیار بالایی شروع به تجزیه پروتئین‌ها میکنند.
در نتیجه تجزیه پروتئین‌ها، ترکیبات گوگرد را که فرار و بدبو هستند، از پشت زبان و گلو آزاد میشوند.
هالیتوز، عفونی نیست.
از این رو، در اکثر مواقع، درمان‌های خانگی ساده و تغییرات سبک زندگی می‌توانند مؤثر باشند.
رمان‌هایی مانند رعایت بهداشت دهان و دندان و ترک سیگار، اغلب می‌توانند این مشکل را برطرف کنند.
با این حال، اگر بوی بد دهان ادامه پیدا کرد، توصیه میشود که برای بررسی علل زمینه‌ای، به پزشک مراجعه کنید.
چه عواملی باعث بوی بد دهان میشود؟
بوی نامطبوع دهان به‌دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد و نشانه‌ای از اتفاق در حال رخ در بدن است، هنگامی که بیماری هالیتوز ناشی از هیچ بیماری جسمی زمینه‌ای نباشد بهتر است سبک زندگی‌تان را تغییر دهید.
در اینجا چندین عامل ایجاد کننده‌ی بوی بد دهان وجود دارد:
• مسواک زدن نامناسب
• بیماری لثه
• پوسیدگی‌های دندان
• غذاهایی مانند پیاز و سیر
• بقایای مواد غذایی در دندان‌ها و زبان
• رژیم غذایی کم کربوهیدرات
• الکل
• بیماری ریفلاکس دستگاه گوارش (ریفلاکس اسید)
• دیابت
• عفونت ریه
• داروهای خاصی مانند داروهای ضد حساسیت و داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای.
دخانیات و سیگار
محصولات تنباکو بدن و نفس شما را تخریب میکند و نه‌تنها بسیاری از محصولات تنباکو باعث باقی‌ماندن بوی و تنفس شما میشود، بلکه میتواند دهان را نیز خشک کند.
افراد سیگاری بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های لثه قرار دارند و می‌توانند با مشکل هالیتوز نیز روبه رو شوند.
مشکلات دندانی
حفره‌ها و پاکت‌های عمیق ناشی از بیماری لثه، به باکتری‌های بد بو مکان مناسب‌تری برای پنهان شدن هدیه می‌دهد که با مسواک زدن و تمیز کردن دندان‌ها خیلی سخت از بین می‌روند.
گاهی‌اوقات نیز پوسیدگی بیش از حد شدید رخ می‌دهد که تنها راهکار کشیدن دندان و استفاده از دندان مصنوعی بر پایه ایمپلنت است.
احتمال بوی بد دهان به‌دلیل وجود یک بیماری زمینه‌ای بسیار کم است.
اما اگر به نظر نمی‌رسد که هیچ یک از راه‌حل‌های خانگی زیر عملی باشد، عاقلانه است که با پزشک مشورت کنید.
عفونت‌های دهان، بینی و گلو
مشکلات بینی، سینوس و گلو باعث ترشحات پس از بینی میشود و در ایجاد بوی بد دهان نقش دارند.
باکتری‌ها از مخاطی تغذیه میکند که بدن هنگام مبارزه با عفونت‌های سینوسی تولید میکند و بوی نامناسبی دارد.
خشکی دهان
بزاق دهان در حفظ سلامتی دندان‌ها و تنفس تازه بسیار اثرگذار است و باعث شستشو مواد باقیمانده ناخواسته از دهان شما میشود.
همچنین به تجزیه غذا هنگام غذا خوردن کمک میکند و به مبارزه با پوسیدگی و عفونت دهان می‌پردازد.
اگر بزاق کافی تولید نشود، ممکن است هالیتوزیس رخ دهد.
خشکی دهان معمولاً به‌دلایل مختلفی مانند مصرف دارو، الکل و مصرف تنباکو یا کافئین بیش از حد بروز میکند.
دیگر بیماری‌های مزمن
بوی نامطبوع دهان گاهی‌اوقات به‌دلیل مشکلاتی مانند رفلاکس معده، بیماری کبد یا کلیه و دیابت ایجاد میشود که درمان به روند بیماری بستگی دارد.
تشخیص بوی بد دهان
اغلب دندان‌پزشک به سادگی میتواند با بو کردن تنفس فرد مشکل را تشخیص داده و آن را بر اساس یک شاخص شش درجه‌ای رتبه‌بندی نماید.
گاهی اوقات ممکن است دندان‌پزشک انتهای زبان را خراش داده و آن را بو میکند.
در واقع در بسیاری از مواقع بوی بد دهان وضعیت ناحیه انتهای زبان است.
امروزه مجموعه پیچیده‌ای از روش‌ها برای ارزیابی دقیق بوی بدن دهان به شرح زیر وجود دارند:
• هالیمتر (halimeter). این دستگاه برای تشخیص سطوح پایین گوگرد استفاده میشود.
• کروماتوگرافی گازی (gas chromatography). سه عنصر فرار گوگرد به نام سولفید هیدروژن، متان تیول و دی‌متیل سولفید را اندازه‌گیری میکند.
• تست بانا (bana test). این تست یک آنزیم خاص تولید شده توسط باکتری‌های عامل بوی بد دهان را اندازه‌گیری میکند.
• تست بتا گالاکتوزیداز (beta-galactosidase test). نتایج تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد سطح آنزیم بتا گالاکتوزیداز با بوی بد دهان ارتباط دارد.
روش های جلوگیری از بوی بد دهان
زمانی که علت ایجاد این مشکل را شناختید، از روش های زیر کمک گرفته تا بوی بد دهان را از بین ببرید:
• مرتبا مسواک زده و نخ دندان بکشید : زمانی که صحبت از مراقبت های دهان و دندان میشود، از کاهلی پرهیز کنید.
بعد از هر وعده ی غذایی مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا از تجمع پلاک روی دندان جلوگیری شود.
پلاک فقط بوی بد ایجاد نمیکند بلکه به ساختار دندان نیز آسیب میرساند و منجر به بسیاری از بیماری های پریودنتال میشود.
• از دهان شویه استفاده کنید : دهان شویه ی بدون الکل میتواند باعث خنک شدن نفس و از بین بردن میکروب های دهان شده و منبع بوی بد دهان را از بین ببرد.
• زبان خود را تمیز کنید : برای تمیز کردن زبان خود و از بین بردن پوشش سفید که منبع تجمع میکروب نیز هست، از زبانشور استفاده کنید.
تا زمانی که باقیمانده ی مواد غذایی، سلول های مرده و باکتری های زبانی را از بین ببرید، به شستشو ادامه دهید.
• از خوردن غذاهایی که باعث ایجاد بوی بد دهان میشوند پرهیز کنید : برخی مواد غذایی از جمله ادویه ها، سیر و پیاز، عاملان ایجاد بوی بد دهان هستند و مسواک نمیتواند به طور کامل آنها را از بین ببرد.
دلیل این است که گوگرد موجود در این ادویه ها و غذاها میتواند به جریان خون منتقل شده و سپس به ریه ها راه پیدا کند و باعث بوی بد دهان شود.
• میوه و سبزیجات بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید : با خوردن غذاهای حاوی آنتی اکسیدان های مخالف با بوی بد، از شر بوی بد دهان خلاص شوید.
خوردن میوه و سبزیجات مانند سیب، هویج، گلابی، خیار و کاهو که سرشار از آنتی اکسیدان هستند، دهان و بدن خود را پاکیزه کنید.
• از گیاهان و چای ها کمک بگیرید : جعفری تازه بجوید تا دهان شما تمیز شده و نفستان تازه شود.
چای سیاه و یا سبز بنوشید.
این گیاهان علاوه بر آرامش اعصاب، حاوی پلی فنول هستند که به مهار رشد باکتری ها تا 30 درصد کمک میکنند.
• رطوبت دهان خود را حفظ کنید : رطوبت بیشتر به دفع مواد غذایی و باکتری های دهان کمک میکند.
در طول روز آب زیادی بنوشید تا دهانتان خشک نشود.
تولید بزاق خود را با جویدن آدامس بدون قند بیشتر کنید.
اگر از داروهای فشار خون و یا آلرژی استفاده میکنید، به مایعات بیشتری نیاز دارید.
